Iraanse wraak voor Soleimani?

Koen BenderEconomie, Marktvisie

Iraanse wraak voor Soleimani lijkt aanstaande. Maar eerst heeft het land 3 dagen van nationale rouw afgekondigd nadat de VS met een drone de leider van de Iraanse buitenlandse operaties van de Revolutionaire Garde, Qassem Soleimani, uitschakelde. Een gevierde leider in Iran, en bij zijn manschappen, maar een geduchte terrorist volgens de Amerikanen. De VS acht hem verantwoordelijk voor vele misdaden, waaronder recent de dood van een Amerikaanse burger en de belegering van de Amerikaanse ambassade in Bagdad. Op de wereldwijde beurzen werd na het nieuws van zijn dood ook gerouwd, althans aandelen koersten fors lager. Alleen olieaandelen onttrokken zich aan de rouw. Hernieuwde spanning in het Midden-Oosten houdt beleggers in haar greep. Terecht?

Een laatste groet voor Soleimani

Analisten zijn het er over eens; Iran zal haar held wreken. De vraag is hoe. Het land heeft onder meer de volgende mogelijkheden;
– het zou tankers in de straat van Hormuz kunnen aanvallen. Dit heeft
het land eerder gedaan en heeft een opdrijvend effect voor de olieprijs.
– Een aanval met drones op installaties van aartsvijand Saudi Arabië
(Aramco) is inmiddels ook al geoefend.
– Iran heeft een berucht legertje van hackers die er niet voor terugdeinzen
om digitaal een bank te beroven of een infrastructuur plat te leggen
– Aanslagen op Trump’s bezittingen buiten de VS, zoals bijvoorbeeld de Trump Towers in India of Turkije.

Iraanse wraak in Hormuz?

Voor Iran lijkt de Hormuz optie de makkelijkste weg. Omdat 24% van de dagelijkse wereld olieproductie wordt verscheept via de Perzische Golf en dus het smalle stukje doorvaart bij Hormuz, is dit het meest kwetsbaar. Kwetsbaar voor de schepen en voor de wereldeconomie. Azië lijkt dan het kind van de rekening te worden. 80% van de olie die door Hormuz vaart heeft Azië als bestemming. Bovendien zouden Amerikaanse bedrijven profiteren van een hogere olieprijs. Amerika is immers netto exporteur van het zwarte goud. Het lijkt daarom voor de hand te liggen dat eventuele acties bij Hormuz van tijdelijke aard zullen zijn om de relatie tussen Iran en China niet onnodig te frustreren. Een combinatie met cyberaanvallen of traditioneler vuurwerk bij gebouwen van Trump of Aramco lijkt dan ook voor de hand te liggen.

Update 6 januari
Het eenzijdig opzeggen van het nucleaire verdrag in combinatie met het besluit van het Iraakse parlement om buitenlandse troepen niet langer te dulden, geven de mogelijkheid aan Iran om ongestoord te werk te gaan in Irak. Door de olierijke gebieden rond Basra en Kirkuk binnen Iraanse invloedssfeer te brengen vergroot Iran haar dominantie in de regio. De hernieuwde nucleaire dreiging in combinatie met mogelijke aanvallen op Saudische installaties verandert de balans in de regio. Iran zal zo de dood van Soleimani gebruiken om haar invloed in de regio te vergroten.
Daarnaast zal de nieuwe situatie ook ruimte bieden aan IS om in alle rust te werken aan hergroepering. De Westerse wereld mag zich opmaken voor een olieprijs die zich structureel op een hoger niveau zal begeven en mogelijk meer terroristische activiteit vanuit Islamistische Staat.

In alle gevallen verwachten we dan ook geen langdurige of ontwrichtende gevolgen van het plotselinge heengaan van Qassem.