Italiaanse irreële begroting een zorg voor beleggers.
Op het laatste moment kon de leider van de populistische 5 sterrenbeweging, Luigi Di Maio, de overwinning opeisen over het Italiaanse budget. Een tekort van 2,4% is voorzien om de verkiezingsbeloften van de populisten zoals een minimum inkomen en belastingverlagingen te financieren. Di Maio hield zijn kiezers voor dat Italië die dag veranderd was. Dat klopt, maar in welk opzicht?
Giovannu Tria…
In mei 2018 reageerden de financiële markten geschokt op de verkiezing van de populistische regering. De oorspronkelijke kabinetsformatie werd afgekeurd door de president en als compromis werd de partijloze technocraat Giovanni Tria naar voren geschoven om het budget enigszins onder controle te houden. Financiële markten gingen ervan uit dat de professor in economie als winnaar uit de strijd zou komen. De reactie op de beurzen was dan ook niet mals toen het tegendeel bleek, de rente op Italiaanse obligaties liep fors op terwijl de Italiaanse banken de Italiaanse beurs met 3,7% lager leidden.
…heeft geen geschiedenisles gegeven aan zijn premier…
Matteo Salvini, de vice premier verklaarde dat de financiële markten wel zouden wennen aan het ruimere budget. Daarmee verraadt de beste man dat hij zich niet verdiept heeft in de geschiedenislessen van de financiële markten. De oplopende rente neemt een forse hap uit het budget. Italië is binnen de Eurozone, na Griekenland, het zwakste jongentje van de klas met een schuld vs bruto nationaal product van 133%. De tekortverhoging in Italië wordt besteed aan slechte schulden zoals een basisinkomen voor eenieder en verlaging van belasting. Dit genereert in tegenstelling tot bijvoorbeeld een tekort door verbetering van infrastructuur of onderwijs, geen extra inkomen op korte of lange termijn. Dit schaadt het vertrouwen van beleggers extra en zorgt voor sneller stijgende rente. In de geschiedenis hebben dit soort budgetoverschrijdingen tot genadeloze afstraffingen op de financiële markten geleidt. Salvini zou er verstandig aan doen om even zijn Griekse collega’s te bellen voor advies…
…en wacht een interessante tijd in Brussel…
Half oktober moet het Italiaanse regering haar budget voorleggen in Brussel. Eerder noemde de EU elk tekort boven de 2% onacceptabel. Jeroen Dijsselbloem, hoewel niet meer in functie, herhaalde de afgelopen week dat Italië verantwoordelijk is voor haar eigen problemen. De EU kan een veto uitspreken maar dat zou zeer bijzonder zijn en met Europese verkiezingen op de agenda in 2019 is het interessant om te zien welk pad Brussel gaat bewandelen.
…en verlagingen van de kredietwaardigheid…
Ratingbureau’s zullen in de komende periode de kredietwaardigheid van Italiaanse obligaties en Italiaanse banken, die veel van de Italiaanse staatsschuld hebben, verlagen. Het wordt voor Rome steeds moeilijker om zichzelf te financieren. De populisten zullen er snel achter komen dat hun inschattingen over de financiële markten verkeerd zijn en hopelijk leidt dat snel tot een verlaging van hun eigen kredietwaardigheid bij de Italiaanse kiezer.
…met besmettingsgevaar?
De opkomst van het populisme bereikt hiermee zijn eerste grote test op de beurzen. Obligatiebeleggers zullen de veiligheid van “veilige” staatsobligaties uit Duitsland, Nederland en Finland opzoeken. Hier zal de rente dalen terwijl de zwakker landen meer voor hun schuld moeten betalen. In tegenstelling tot 2011/2012 zijn banken en overheden nu beter voorbereidt op een kredietcrisis. Toch zal het tot nieuwe nervositeit op de beurzen leiden waarbij banken een bewegelijke hoofdrol zullen spelen. Italië is dus inderdaad in een dag verandert maar of dit verbetering is die de budgetdromers zelf voor ogen hebben. Het kon wel een nachtmerrie op vijfsterren niveau worden voor Salvini, Di Maio en kornuiten. Wij heroverwegen onze posities en zullen waar nodig de portefeuilles aanpassen op de nieuwe realiteit.