Bonds are back! Ofwel: obligaties zijn terug! Nu de rentes vooral in de Verenigde Staten weer op het historische gemiddelde van boven de 4% zijn beland, begint het weer interessant te worden om naar obligaties te gaan kijken. Die hebben het grote voordeel dat ze rentedragend zijn. Veel beursgenoteerde aandelen hebben moeite, kijkend naar de lange termijn, om kapitaalgroei te laten zien. Het is vaak het dividend dat nog enige vermogensaanwas geeft. Bedrijven als SBM Offshore, Philips, Unilever, ING Groep, en ga zo maar door, noteren vaak onder het koersniveau van 10 of 15 jaar geleden. Het dividend maakt ze dan nog enigszins aantrekkelijk zo zullen sommige beleggers tegenwerpen. Maar juist dat dividend is een onzekere factor. In 2020 moest zelfs de ongekroonde koning onder de dividendbetalers, Koninklijke Olie, door de lastige omstandigheden het dividend verlagen.

Het aandeel Koninklijke Olie heeft in de loop der jaren hele grote stijgingen, maar ook forse dalingen laten zien en de beleggers waren per saldo beter af geweest met het kopen van een obligatie, met een coupon die gelijke tred houdt met het dividendrendement over een langere periode. Zeker nu we een fase ingaan waarin het voor veel bedrijven door de gestegen kosten en rente niet meer mogelijk zal zijn om de dividendverhoging te presenteren aan hun aandeelhouders. Sterker: misschien zijn ze wel genoodzaakt om het dividend te verlagen.

In het geval van Shell is een obligatie nu zo gek nog niet. Laten we eens kijken naar de lange termijn van het aandeel. We nemen de data van de notering aan de NYSE, omdat die data het makkelijkst beschikbaar is. Het dividendrendement op basis van de huidige koers is ongeveer 4%. Het aandeel noteert in de hogere regionen van de koers van de afgelopen 18 (!) jaar. En de obligaties? Laten we kijken naar Shell International Finance B.V. uitgegeven op 11 november 2020 met 1,25% coupon en een looptijd tot 2032. Op de huidige koers van ongeveer 80% geeft deze lening een rendement van 3,93%. Niet zo gek in vergelijking met het aandeel dat op een historisch hoge koers noteert, veel meer bewegelijkheid heeft en geen gegarandeerde koers in 2032 heeft. Bonds are Back!

Vast rente betalend versus variabel dividend betalend

Uiteindelijk moet je als belegger blijven zoeken naar een benadering van de markt die je veel bewuster maakt van de keuzes die je hebt om een deel van je portefeuille vastrentend weg te zetten, in plaats van uitsluitend variabel dividend. Het voorbeeld van Koninklijke Olie gaat immers voor veel aandelen op. Shell is misschien wel een uitzondering omdat het bedrijf (nog) een sterke balans heeft. Bedrijven met een minder sterke balans of zonder toegang tot de obligatiemarkt zullen hun kapitaalkosten sterk zien stijgen. Wees als belegger dus extra kritisch op kapitaalintensieve bedrijven. De stijgende rente gaat ervoor zorgen dat hun capaciteit om dividend te betalen drastisch onder druk komt te staan. Ook de inkoop van eigen aandelen, een andere manier om kapitaal uit te keren aan aandeelhouders, zal moeilijker worden als de rentelasten stijgen.

Er zullen zeker bedrijven in staat blijken om op nieuwe ontwikkelingen te kapitaliseren. Zoals Microsoft, dat een Officeversie uitrolt met een sterke AI-variant – vorige maand bracht het bedrijf van Bill Gates nog Microsoft 365 Copilot voor werk op de markt, die inderdaad zo’n AI-variant bevat.

Kortom: met een sterke r&d-afdeling is er wel degelijk ruwe winst te behalen, waardoor aandelen nog wél blijven renderen. Bedrijven met innovatiekracht en vernieuwingsdrang zullen in staat blijken om nieuwe bronnen aan te boren. Met name de kapitaalintensievere bedrijven moeten laten zien dat ze over voldoende innovatiekracht en vernieuwingsdrang beschikken.

Als alles duurder wordt, ben je genoodzaakt om productiemiddelen efficiënter in te zetten; als energieprijzen stijgen, zijn we ons bewuster van ons energieverbruik en zoeken we naar efficiëntere manieren om energie te gebruiken. Die vlieger gaat ook op voor kapitaal: nu ook dat duurder wordt door de oplopende rentes, moet je zorgen dat je kapitaal zo efficiënt mogelijk inzet, ook in de beleggingsportefeuille. En bínnen die portefeuille wordt het logischer om de rol van vastrentend onder de loep te nemen, want Bonds are Back!

Voor onszelf betekent dat dat we in de toekomst onze weging van obligaties wat verder zullen verhogen. Dat zal niet gaan om tientallen procenten, maar wel met enkele procenten. Dat is een operatie die we in deze fase van de markt logisch vinden om te doen. Want als je beter op de voorspelbaarheid van de koersvorming zit, heb je minder grilligheid, waardoor je het risico in de portefeuille afbouwt.

Risicorendementsverhouding

Want waar obligaties bij een rentestand van 1 procent niet echt aantrekkelijk waren, is de risicorendementsverhouding bij obligaties met een coupon van 6 à 7 procent veel beter. Je moet alleen zeker weten dat die rente niet in een heel hoog tempo verder oploopt. Nu er ook weer leiderschap is geïnstalleerd is in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en minister van Financiën Janet Yellen heeft aangegeven hoe ze de staatsschuld wil financieren is ook daar meer helderheid.

Zo komt er een voorlopig einde aan de opmars van de lange rente. Voor een daling lijkt de Amerikaanse economie nog te sterk, maar het biedt in ieder geval iets van stabiliteit rond de financiële markten.

Dat betekent niet meteen het einde van de rentestijgingen zoals Jerome Powell afgelopen week aangaf. De winstgevendheid van de meeste (grote) bedrijven staat nog niet onderdruk. Als zij zich in het verleden (zoals Shell in 2020) tegen lage rentes hebben gefinancierd, dan voelen ze de pijn nog niet. Maar dat gaat snel veranderen zoals uit onderstaande grafiek blijkt:

Kleintjes voelen de pijn eerst

Grote bedrijven hebben over het algemeen goede toegang tot de kapitaalmarkten. Anders is dat voor kleine bedrijven. Veel small- en mid-cap-bedrijven zijn aangewezen op bancaire financieringen. Daar zijn de rentes al behoorlijk opgelopen. De winst van kleinere beursgenoteerde bedrijven zal dus eerder onder druk komen te staan. Koersen van veel kleinere bedrijven staan dan ook onder druk, mede doordat zij als eerste de pijn voelen.

Hoe te beleggen?

Wees, zoals altijd, kritisch. De balans van een bedrijf is van belang, evenals de cashflow. Heeft het bedrijf last van de stijgende rente of juist rugwind? Blijft er bij hogere financieringslasten nog ruimte over voor dividend of inkoop van eigen aandelen? En als er twijfel is, is het dan niet aantrekkelijker om een obligatie te kopen? Bonds? They are Back!