Het is nog maar kort geleden dat de financiële wereld door het oog van de naald kroop. Silicon Valley Bank viel om, maar de gevolgen werden door kordaat optreden van de Fed beperkt. Ook Signature Bank redde het niet en JPMorgan Chase moest eraan te pas komen om First Republic van de ondergang te redden. In Europa werd Credit Suisse (CS) gered door een gedwongen huwelijk met UBS. Beleggers in aandelen en obligaties Credit Suisse betaalden een heftige prijs.

Veenbrand

Beleggers werden terughoudend ten aanzien van financiële waarden. En terecht: meer dan eens hebben we bankaandelen de darkroom voor beleggers genoemd. In de media doken meerdere verhalen op van analisten die CS als een geïsoleerd geval bestempelen. Maar een bankcrisis die een geïsoleerd geval zou zijn, zou een uitzondering zijn. Bear Stearns viel in maart 2008 om en werd toen ook als een geïsoleerd geval benoemd.

De bankencrisis heeft steeds meer weg van een veenbrand en het lijkt onvermijdelijk dat ook de reële economie daar last van gaat krijgen. Met het huidige bancaire verdienmodel zijn bankaandelen al niet erg aantrekkelijk, maar ook bedrijven kunnen er last van krijgen. Des te belangrijker is het om in de gaten te houden welke bedrijven zich nu weten te onderscheiden. We lijken met de economie niet keihard tegen een betonblok aan te botsen, zoals werd gevreesd, daarvoor blijven er te veel sterke cijfers komen. Maar er komen zeker nog lastige tijden aan.

Het eerlijke verhaal

Maar goed, een wall of worries is er altijd en de ervaring leert dat het het donkerst is vlak voordat het weer licht wordt. Kijk alleen al naar de cijfers van Meta, dat de onheilspellende verwachtingen wist te loochenstraffen. Dat er aan de horizon altijd een crisis dreigt hoort bij beleggen. Covid, inflatie en de oorlog in Oekraïne laten maar weer zien hoe moeilijk voorspellen is. Het is het enige eerlijke verhaal: je tast grotendeels in het duister en je weet dat er een vertragingstijd zit tussen maatregelen van centrale banken en het effect op de economie – al is die iets korter geworden. Vergelijk het met het remmen van een vrachtauto met een paar trommelremmetjes: het duurt heel lang voordat die stilstaat.

Argwaan versus Zekerheid

Een bank in crisis heeft doorgaans grote gevolgen op het onderlinge vertrouwen tussen banken. Dan ontstaat er argwaan! Argwaan zorgt er voor dat partijen meer zekerheid willen. En dat heeft grote gevolgen. In dit artikel van twee maanden geleden ging het over de hulp die centrale banken gaan krijgen van commerciële banken. Die laatsten gaan meer zekerheid vragen en de zogenaamde loan to value omlaag brengen. Debiteuren zullen meer zekerheid moeten bieden. Vaak betekent dat in de praktijk dat ze versneld moeten aflossen. Beleggers moeten dus op hun hoede zijn voor beleggingen waar veel vreemd vermogen in omgaat. Denk hierbij aan vastgoed, maar ook bedrijven met een lage winstgevendheid en veel geïnvesteerd vermogen.

Meer zekerheid beperkt vrijheid

Als er meer zekerheid aan kredietverstrekkers moet worden gegeven in de vorm van versnelde aflossing, beperkt dat de vrijheid waarmee ondernemers hun kasstroom kunnen aanwenden. Er kan dan minder geïnvesteerd worden in nieuwe producten of productiemethodes. En er kan minder dividend worden uitgekeerd. In de afgelopen weken sprak ik meerdere beleggers die refereerden aan het dividendrendement van banken dat nu wel erg aantrekkelijk is. Maar pas op: dividend zijn gouden eieren. Als een toezichthouder wil dat financiële instellingen meer buffers aanhouden, dan verdwijnt het dividend als sneeuw in de Saharazon.

De gans zal niet geslacht worden, zoals ook CS niet failliet is gegaan, maar de gouden eieren gaan er als eerste aan. En dividend is een vorm van vrijheid voor ondernemingen. Anders dan rente, die een verplichting met zich meedraagt, heeft dividend alleen een morele verplichting. Zelfs het goudgerande dividend van Shell moest er in 2020 aan geloven toen het oliebedrijf in zwaar weer verkeerde. Ondernemingen hebben de vrijheid om dividend te verlagen of te skippen als ze meer zekerheden moeten stellen. De kans daarop is heel groot. Bekijk daarom het dividend met een gezonde argwaan.

Hemels geschenk

Voor centrale bankiers is de argwanende houding een hemels geschenk. Het zorgt voor een afremming van de economie. Minder mogelijkheden om kasstromen te herinvesteren omdat de bank moet worden afgelost zorgt voor minder investeringen. De Amerikaanse Centrale Bank spreekt zelfs over een mogelijke recessie. Heftig en in onze optiek alleen reëel als de bankencrisis in zwaardere vorm terugkomt. Voor alsnog lijkt daar geen sprak van, maar blijft op uw hoeden. De focus op gezonde bedrijven met een sterke balans en innovatie blijft daarin belangrijk.