Waarom stijgt de beurs?

Koen BenderEconomie

Op vrijdag 8 mei werd duidelijk hoe Covid-19 heeft huisgehouden onder de Amerikaanse werkgelegenheid. Maar liefst 20,5 miljoen Amerikanen verloren per saldo hun baan. In 1,5 maand verdwenen meer banen dan in de 2 jaar na de Grote Financiele Crisis (GFC). Een derde van de Amerikaanse huurders betaalden geen huur in eerste week van april. Uitgaven van consumenten daalden met 7,5% in maart. Onder deze erbarmelijke economische omstandigheden rijst de vraag: waarom stijgt de beurs dan toch?

Het is nog erger

Eigenlijk klopt het cijfer van 20,5 miljoen verloren banen niet. Het is erger. Meer dan 33 miljoen Amerikanen vroegen een uitkering aan. Op een beroepsbevolking van 150 miljoen. Waarom dan toch “slechts” 20,5 miljoen extra werkelozen? Covid-19 zorgde ook voor werkgelegenheid. Uit onderzoek van de Centrale bank van Atlanta blijkt dat er per 10 verloren banen 3 nieuwe banen gecreëerd zijn. Dat bevestigt de berichten van Amazon, Walmart en Domino’s Pizza dat zij extra banen hebben toegevoegd. Deels heeft er dus een verplaatsing van werkgelegenheid plaatsgevonden. Daarnaast wordt sinds eind april aan mensen die een uitkering aanvragen, gevraagd of zij verwachten of ze terug kunnen keren in hun baan als de lock down voorbij is. Maar liefst 75% beantwoord die vraag positief. Dat bevestigd wat we eerder al schreven. Dit is een aparte crisis omdat het een opgelegde sluiting van de economie is. Werkgevers zullen hun oude krachten dolgraag terug willen. Dat bespoedigd het herstel. Je hoeft namelijk geen advertenties te plaatsen en mensen in te werken maar kan ingewerkte mensen inzetten. Dat scheelt enorm!

Een verschuiving van het krachtenveld?

Ook op de beurs is te zien dat sommige bedrijven juist profiteren van de crisis. Het aandeel Amazon staat nu hoger dan eind vorig jaar, net zoals Walmart en Domino’s Pizza. Op de AEX zien we een vergelijkbaar beeld met hogere koersen voor Takeaway en Adyen, om maar een paar winnaars te noemen. De schifting tussen bedrijven die een gezond, groeiend bedrijfsmodel hebben en zich snel kunnen aanpassen, en de de bedrijven die die innovatiekracht missen, is groot.

De beurs is de economie niet

De bedrijven die vast zitten in een “verkeerd” bedrijfsmodel hadden het voor Covid-19 al zwaar. Veel traditionele winkelbedrijven voerden al een een overlevingsstrijd en worden nu geconfronteerd met omzetdalingen tot wel 90%. Dat kwam in geen enkele scenarioanalyse voor en leidt voor deze al kreupele bedrijven tot een gesprek met de curator. Hun gewicht op de beurs was al gedecimeerd en hen wacht een roemloze afgang van de kapitaalmarkt. Hun plek was al ingenomen door nieuwkomers. Voor de AEX is de koers van Air France-KLM allang niet meer van belang, ze degradeerden al jaren geleden naar de AMX. Op de beurs is inmiddels de koersontwikkeling van Adyen belangrijker dan die van ABN Amro en Aegon tezamen omdat de marktkapitalisatie van het innovatieve betaalbedrijf die van beide traditionele financials overstijgt. Voor de echte economie is het van belang dat een vitaal bedrijf als KLM niet ter ziele gaat omdat dat een diep spoor van economische malaise zou veroorzaken. Daarom zijn we ook voorstander van een scenario waarin het bedrijf (tijdelijk) zou worden genationaliseerd.

Zwarte zwaan wordt grijs.

Een belangrijk aspect bij het herstel is dus het “winner takes all” effect op de beurs. Dat laat onverlet dat deze crisis is gestart door Covid-19, de curve weliswaar afvlakt maar het herinfectiegevaar nog steeds bestaat. Er is nog geen vaccin dus een nieuwe golf leidt zeer waarschijnlijk tot nieuwe economische schade. Is dit dan geen gevaar voor de beurs? Natuurlijk blijft dat risico bestaan, maar het neemt fors in gevaar af. We geven een voorbeeld: iedereen weet wat er op 11 september 2001 gebeurde en wat de gevolgen voor beleggers waren. Weinigen weten wat er op 11 maart 2004 gebeurde en wat toen de gevolgen op de beurs waren. De aanslagen op het WTC in NY waren een zwarte zwaan, alle volgende een grijze. Een grijze zwaan is veel minder impactvol omdat we min of meer weten welke gevolgen die heeft.

De tweede coronagolf

Een tweede corona golf is minder impactvol. Medici staan klaar, hebben voldoende beschermende middelen en medicijnen, de economie zal slechts gedeeltelijk op slot gaan en beleggers weten welke aandelen het dan goed zullen doen. Voor luchtvaart zal het herstel dan nog langer duren maar hun economische gewicht is dan al afgenomen. De kans dat er een tweede golf komt is groot maar de risico’s daar omheen liggen eerder op politiek vlak. Hoe lopen de presidentsverkiezingen in de VS op 3 november als er dan een blijf-thuis beleid geldt?

Het gaat in de basis maar om een ding..

“It’s the economy stupid!” is de slogan waarmee Bill Clinton het Witte Huis op de zittende George Bush veroverde. En in essentie gaat het dan om de banen. En zo is de cirkel rond naar het rapport van de FED en waarom de beurs stijgt op de verschrikkelijke werkeloosheidscijfers. We vermoeden dat de veerkracht groot zal blijken en dat we in april het dieptepunt van de werkeloosheid hebben gezien. Nu de grootste economieën heropenen gaan we op zoek naar het bewijs voor die veerkracht. Hierbij letten we op nieuwe onzekerheden; als restaurants open gaan, komen dan ook de gasten weer terug? En, betalen die gasten dan een minimale prijs per stoel op het terras die de uitbater nodig heeft om te overleven? Oude onzekerheden worden vervangen door nieuwe vraagtekens maar een ding is zeker. Herstel (van de banenmarkt) komt er. Blijf gezond en beleg verstandig!