Recessie in aantocht?

Koen BenderEconomie

De inflatie giert de pan uit. Over de maand mei een nieuw record, tegen de verwachting van economen in, die een afkoeling van de prijsstijgingen hadden verwacht. In reactie op de inflatiecijfers steeg de rente verder. De 10-jaarsrente in de eurozone staat inmiddels ruim boven de 1,5% en in de VS staat de 10-jaarsrente boven de 3,1%. Het feest van gratis geld is voorbij. Kapitaal heeft weer waarde en ondernemers hebben overtuigingskracht nodig om geld aan te trekken. Dat blijkt nu minder makkelijk en de eerste ontslagrondes zijn inmiddels aangekondigd. Is dit de voorbode van zwaar economisch weer? Is er een recessie in aantocht?

Remtest

Beleggers houden al langer rekening met een verlaagde groei, getuige de sterke correctie op de aandelenmarkten. Hoewel diverse bestuurders van bedrijven al waarschuwende signalen over economische afkoeling hebben gegeven, is dit nog niet zichtbaar in de banenmarkt. Een sterke groei over de maand mei, maar de inmiddels aangekondigde ontslagrondes van diverse (tech)bedrijven zijn mogelijk al over de maand juni zichtbaar. In de huizenmarkt zijn de gevolgen van hogere rente ook al zichtbaar. Hypotheekaanvragen in de VS lieten de grootste daling zien in 21 jaar. De prijzen van bouwmaterialen zoals hout zijn inmiddels met 50% gedaald sinds de record-prijsniveaus van vorige zomer. De eerste effecten van de gestegen rente zijn er dus al en het is een kwestie van tijd voordat de remtest van de economie te zien is.

maar geen total loss

Nu de economie in de laatste dagen van sterke economische groei zit en een goede afkoeling aanstaande lijkt, rijst de vraag of de aandelenkoersen voldoende zijn gecorrigeerd. De beurs loopt immers altijd vooruit op de economische ontwikkelingen. Hierbij nemen we de laatste grote correctie als leidraad, de grote financiële crisis van 2008/2009. De grote schokken die het financiële systeem in 2008 te verwerken kreeg na het omvallen van de bank Lehman Brothers leidde tot een verkrapping van de kredietverlening. Op de financiële markten waren de gevolgen direct zichtbaar. Forse dalingen die tot in het voorjaar van 2009 aanhielden.

In de “echte” economie was er in 2008 al een krimp merkbaar. En terwijl op de beurzen in maart 2009 de bodem werd neergezet, duurde de teruggang in de economie veel langer. Pas in 2010 werd er een licht herstel genoteerd.

De AEX noteerde op het dieptepunt van 2009 op 676 punten, een min van 28% ten opzichte van het slot van 2008. De slotstand van de index eind december 2009 was 1115. Een winst van 23% voor het jaar en een herstel van 65% vanaf het dieptepunt. Niet slecht voor een economie die nog in recessie verkeerde.

Verschillen

Natuurlijk is iedere correctie anders. Deze crisis wordt niet veroorzaakt door destabilisering van het financiële systeem, maar door inflatie, die op haar beurt weer veroorzaakt wordt door een combinatie van lockdowns, oorlog en tekorten aan onderdelen. En anders dan in 2009 wordt de rente nu niet verlaagd, maar juist verhoogd. Belangrijk is het daarbij om te kijken naar de rentegevoeligheid van de diensten van bedrijven en de rentegevoeligheid van hun balans. Hebben ze veel schulden of juist veel cash op hun balans? Zijn de diensten eenvoudig te schrappen in de uitgaven van de consument als die moet bezuinigen, of maakt het deel uit van de basisbestedingen?

Recessie

Hoewel met de huidige economische groei een recessie nog ver weg lijkt, zijn de eerste voortekenen er dus. Beleggers hebben een recessie al ingeprijsd. Het wachten lijkt nu op het afremmende effect van de hogere rentes. De beurs kan zo positief reageren op afnemende banengroei, lagere inflatiecijfers en andere data die op een afkoelende economie duiden. Voor 2022 wordt door de meeste economen nog een economische groei verwacht. Van een recessie is dus nog geen sprake, maar het idee dat die er mogelijk aankomt was al voldoende voor een sterke correctie van financiële markten. Met een milde recessie in 2023 lijkt de beurs voor nu voldoende gecorrigeerd. Bij de huidige waarderingen en een horizon van meerdere jaren moet er voor beleggers ook weer perspectief zijn. Juist nu zijn de lessen van het verleden belangrijk voor de toekomst.

In een recessie zijn de waarderingen aantrekkelijk, na de regen komt er weer zonneschijn en voor nu is het wachten op de eerste zwaluwen.