Race tegen de klok!

Koen BenderEconomie

“Just when I thougth I was out, they pull me back in” de fameuze uitspraak van Al Pacino in The Godfather III lijkt wel op te gaan. De economie leek op het kantelpunt te zijn en een heropening aanstaande. Maar helaas, de derde Covid golf grijpt heftig om zich heen. Vaccins lijken de patienten (in Europa) niet te bereiken, Chips tekorten leggen autoproductie stil en als klap op de vuurpijl blokkeert de Ever Given het Suez kanaal. In verzekeringstermen een is het overmacht ofwel “an act of God”. Net terwijl we dachten dat er licht aan het eind van de tunnel was, lijkt de tunnel langer te duren. Nu hebben we een race tegen de klok om het economische herstel te laten slagen. Wat zijn de consequenties?

Een nieuwe Suezcrisis…

Het Suez kanaal is de slagader voor de goederenstroom tussen (vooral) China en Europa. Per dag gaat er voor ruim $ 9 miljard door het kanaal. Dat is $400 mln per uur. En dat ligt nu al sinds 23 maart stil. In en voor het 193 kilometer lange kanaal liggen honderden vrachtschepen met miljarden aan goederen aan boord. Een disruptie van de buitencategorie. Productielijnen in Europa dreigen stil te vallen door tekorten aan onderdelen. Het is niet voor het eerst dat het Suez kanaal gestremd is. Aan de nationalisatie van het kanaal door Egypte ging in 1956 een maandenlange blokkade vooraf. De langste stremming duurde maar liefst 8 jaar, van 1967 tot 1975. Ook toen werden schepen vanuit de Perzische Golf of Azië gedwongen om de lange route via Zuid-Afrika te nemen. Een blokkade van Suez is dus niet nieuw, de economische impact wel. Tijdens vorige blokkades was de handelsstroom tussen Europa en Azië een fractie van hetgeen het nu is…De windvlaag die de Ever Given uit koers bracht en tot de blokkade leidde heeft dus veel impact.

De Ever Given, overdwars en muurvast in het Suez kanaal

Inflatie op korte termijn..

Een van de gevolgen van de stremming zal inflatie zijn. Kosten van transport schieten door het dak. Omvaren via Afrika is duurder en veel gevaarlijker. Voor de kust van Somalië moet kostbare bewaking aan boord genomen worden, maar ook op andere plekken, bijvoorbeeld voor de kust van Nigeria zijn meldingen van piraterij. De keuze is dus niet eenvoudig en ook als de Ever Given snel vlot komt zal de vertraging bij Suez nog wel even duren. Goederen komen dus veel later aan. Als alternatief is er de mogelijkheid voor luchtvervoer. Chartertarieven voor vrachtvliegtuigen schieten omhoog. Producten waar schaarste kan optreden, zoals olie, worden duurder. Het kan op korte termijn dus inflatie veroorzaken. Op lange termijn zullen de gevolgen zijn dat de trend om minder afhankelijk van China te worden, doorgezet wordt. Meer productie in Europa en de VS, die trend is al langer zichtbaar nadat loonkosten in Azië begonnen te stijgen. Hoe korter de stremming duurt, hoe kleiner de schade. Een race tegen de klok dus voor de bergers (van Boskalis) om de containerreus te bevrijden.

Vaccins race!

Terwijl Smit Salvage namens Boskalis een race tegen de klok voert in het Suez kanaal, wordt in Europa een vaccinatie race gevoerd tegen de derde golf van Covid. Het aantal besmettingen loopt fors op en medici vrezen voor overvolle ziekenhuizen in april. In Duitsland lijkt het aantal besmettingen 100.000 per dag te kunnen raken, in Polen kwamen er in de afgelopen 24 uur meer dan 35.000 besmettingen bij. Een race tegen de klok om het virus in te dammen én iedereen te vaccineren. Pas dan kan er sprake van economische heropening zijn. Eerdere problemen met de verdeling van vaccins leken verlicht nadat Astra Zeneca toestemming aan haar producent Halix gaf, om reeds toegezegde bestellingen ook daadwerkelijk te leveren aan de EU. Dit terwijl er uit de VS en het VK hoopvolle berichten komen over de snelheid waarmee de bevolking wordt gevaccineerd. Boris Johnson gaf aan dat hij er naar uitkijkt binnenkort weer naar de kapper te kunnen en daarna een biertje te kunnen drinken in de kroeg. Er is niets dat de heropening van de economie in de weg staat, aldus Johnson. Met voldoende vaccins in aantocht in de rest van de EU moet het een kwestie van tijd zijn voordat ook hier de lockdowns versoepeld kunnen worden.

De chips race

En terwijl vaccins over de hele wereld worden uitgerold is elders groot tekort aan een van de belangrijkste grondstoffen voor de wereldeconomie, chips ofwel semiconductors. Door sommige economen worden chips het nieuwe olie genoemd. Er is momenteel een groot tekort aan chips. De ijzige kou in Texas zorgde voor productie onderbrekingen in fabrieken van NXP en Infineon. Krap een maand later zorgde een brand in een fabriek van Renesas Electronics voor productieuitval in Japan. Het tekort aan chips raakt met name de automobiel industrie. Autofabrikanten hebben vorig jaar inschattingsfouten gemaakt en te weinig chips besteld. Daarnaast staan ze bekend als scherpe inkopers die voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten. Dat wreekt zich nu er een groot tekort aan chips is. Meerdere autofabrikanten hebben productieverlagingen of stops aangekondigd, simpelweg vanwege een tekort aan chips. Intel bouwt inmiddels voor een slordige $20 miljard nieuwe chipsfabrieken.

Kwetsbare lente!

En zo zien we hoe externe factoren zoals ijs, wind en vuur het prille herstel bedreigen. Op de kop af 10 jaar geleden zagen we hoe een aardbeving en tsunami in Japan de productieketens verstoorden. Het leek toen een grote disruptie, maar uiteindelijk leidde dat niet tot lange of diepe recessies. Nu voorzien we ook geen langdurige gevolgen. Of de Ever Given nog uren, dagen of weken in het Suez kanaal blijft dwarsliggen, de economie past zich aan en vindt er een weg omheen. De winst van sommige bedrijven wordt er negatief door beïnvloed, daar waar anderen (rederijen) er juist van profiteren. We hebben het dan over de kwartaalwinst, terwijl de waardering van een bedrijf gestoeld is op meerdere jaarwinsten. Ondertussen prikken vaccinatiecentra driftig door, en bouwen semiconductorproducenten nieuwe fabrieken. Voor onze portefeuilles geven deze verstoringen op korte termijn wat turbulentie, om op lange termijn te profiteren van terugkerende economische groei.