Sinds de vorige editie van onze nieuwsbrief hebben de markten records gebroken. In de eerste week met record dalingen in aantallen punten. In de week daarop werd (een deel) van de daling weer ingelopen met de grootste stijgingen sinds 2013. Was het een tijdelijke dwaling van de markt?
De invloed van algoritmes…
In de afgelopen periode waren beleggers verwend. Een extreem lage bewegelijkheid van aandelenmarkten leidde ertoe dat het risico van aandelen verkeerd (te laag) werd ingeschat. De laatste jaren is het aantal automatische handelsprogramma’s toegenomen. Veel van deze programma’s werken op algoritmes. Als de op een te laag (historische) bewegelijkheid van de markt worden geprogrammeerd dan zullen bij forsere bewegingen automatische verkooporders worden gegenereerd. Het is onze overtuiging dat dit heeft geleid tot de recorddalingen op de Dow Jones. Automatische verkoopprogramma’s in combinatie met te weinig koopopdrachten zorgt voor een ordentelijke maar vrije val van financiële markten. Niet alle bewegelijkheid kunnen we toeschrijven aan dit technische aspect.
…maar vooral economische data…
Het begin van een dergelijke verkoopgolf wordt vaak elders veroorzaakt en daarvoor moeten we terug naar de economische data. De economische cijfers uit de hele wereld, maar vooral de VS zijn sterk.
“Tax cuts plus increased spending while economy is growing is like throwing lighter fluid on a fire”
Lloyd Blankfein, ceo Goldman Sachs
…kan de angst voor forsere rentestijging aanwakkeren.
En de angst van veel beleggers is dat de cijfers zo sterk zijn dat de FED meer actie zal moeten nemen. Het effect van de belastingverlaging op de inflatie zou wel eens veel groter kunnen zijn dan van tevoren ingeschat, nu veel bedrijven het belastingvoordeel gebruiken om de lonen te verhogen of te investeren in de VS. Daarnaast heeft Trump infrastructuur investeringen aangekondigd die ook groter zijn dan verwacht. De staatsschuld van de VS zal daardoor oplopen en de combinatie met inflatie kan een hogere rente inhouden. Daar heeft de markt nog geen rekening mee gehouden en dus moet dit verdisconteerd worden.
Vooral de loonstijging baart zorgen…
Beleggers zijn extra gevoelig voor stijgingen van het gemiddelde uurloon. Op 12 maandbasis is het gemiddelde uurloon in de private sector met 3% gestegen. Dit baart sommige beleggers zorgen. Wij denken dat dit onterecht is, waarbij we ons gesterkt voelen door de participatiegraad. Deze participatiegraad laat zien hoeveel procent van de bevolking tussen de beroepsbevolking ook deelneemt aan het arbeidsproces. Dit is laag met 62,7% en wordt verklaard door jongeren die langer studeren (een tweede studie doen) of ouderen die niet meer de moeite nemen om een nieuwe baan te zoeken. Dit is een direct gevolg van de crisis. In 2008 was de participatiegraad nog 66,2% om daarna in 2013 te dalen tot de huidige niveau’s van 63%. Hier zit dus nog een onbenut deel van de beroepsbevolking die op termijn terug zullen keren op de arbeidsmarkt.
…en groeistuip angst.
De groeistuipen horen bij deze fase van economisch herstel. Begin jaren negentig zagen we een vergelijkbare angst in de markt. Nadat bleek dat de FED onder leiding van Greenspan de rente gecontroleerd liet stijgen, keerde het vertrouwen terug en steeg de beurs op de rug van de sterke economie.
Bewegelijkheid zal langzaam verdwijnen.
De uitslagen op de markt zullen geleidelijk aan afnemen naar normalere niveau’s maar hopelijk boven de extreem lage niveau’s van 2017 blijven. Meer bewegelijkheid zal moeten worden opgenomen door de algoritmemannetjes om de heftige uitslagen te vermijden. Uiteindelijk moeten we blijven focussen op de economische omstandigheden die leidend zijn voor de beurs. “It’s about the economy, stupid!” en juist daar zullen we in de komende periode sterke cijfers uit blijven houden. Productiviteitsstijgingen zullen ervoor moeten zorgen dat de druk op de arbeidsmarkt niet teveel stijgt. Dan zullen de bedrijfswinsten verder oplopen zonder dat de inflatie de spuigaten uit loopt. Dat zou een ideaal scenario zijn. Zolang de rente in de VS daarbij niet boven de 3,5% tot 4,0% stijgt maken wij ons geen zorgen.