Het rentespook ontmaskerd

Koen BenderInvesteringsanalyse, Investment Update, Nieuws, Nieuwsbrief

Lees het artikel als PDF

Beleggers zijn nerveus over de oplopende rente. Wat zijn nu precies de gevolgen en zijn beleggers terecht bang voor het rente spook?         

De definitie én historie van rente…

Wikipedia omschrijft rente als een vergoeding voor het uitlenen van geld en benoemt drie functies: een vergoeding voor het ter beschikking stellen van geld, de ontmoediging van late betaling (hoe langer je wacht hoe meer rente je schuldig bent) en een compensatie voor inflatie. Als we naar de ontwikkeling van rente kijken dan nemen we bij voorkeur de langst mogelijke periode. De rente sinds de afschaffing van het renteverbod binnen de katholieke kerk in 1540 zoals zo mooi zichtbaar als de rode lijn in de renteposter (met dank aan beleggingsfonds Hoofbosch!):

In deze weergave is goed te zien dat de rente nog nooit zo laag is geweest, dat de rente begin jaren tachtig historisch (en absoluut) zeer hoog was en nu historisch (en absoluut) zeer laag is.

Waarom de rente gaat stijgen en dat niet erg is…

Zoals we al vaker hebben geschreven; in de basis is stijgende rente goed. De rente loopt op als er inflatie is en de economie afgekoeld moet worden. Dat is positiever dan een renteverlaging waarbij de economie gestimuleerd wordt.  We hebben sinds 1982 de rente zien dalen tot het nul punt. Nu gaat er een ommekeer komen en moet de markt (beleggers) zich aanpassen aan een stijgende rente omgeving. Geld moet weer schaarser worden en dat kan grote gevolgen hebben.

Ten eerste zorgt het ervoor dat de kosten van kapitaal omhooggaan. Bedrijven met grote schuldposities gaan dat merken. Er gaat meer rente betaald worden en de kosten gaan dus omhoog. Dat drukt de winst. Als dat niet gecompenseerd wordt door kostenbesparingen of omzet stijging dan is het terecht dat koersen dalen.

In de afgelopen week kondigde Anheuser-Busch (de grootste bierbrouwer ter wereld) aan dat ze haar dividend verlaagt om haar schuldenberg te verminderen. Dit voorbeeld zal door meerdere bedrijven gevolgd moeten gaan worden. Balans lezen wordt dus weer belangrijk voor beleggers.

Ten tweede zal de kredietopslag omhoog moeten. Gelukkig maakt Anheuser-Busch uit ons voorbeeld voldoende winst en kan ze haar schuld afbouwen en balans versterken.  Er zijn voldoende bedrijven die hun schuld niet kunnen afbouwen. De zogenaamde zombiebedrijven die alleen kunnen overleven in een lage rente omgeving. Beleggers hebben in de afgelopen tijd weinig grote beursgenoteerde bedrijven failliet zien gaan maar dat zal veranderen. In de aanloop daar naartoe zal de kredietopslag moeten toenemen want ook die is historisch laag. De Italiaanse regering zal met de huidige begroting merken wat we daarmee bedoelen.

Ten derde neemt de inflatie toe. Wereldwijd loopt de inflatie op. We maken daarbij onderscheid tussen goede en slechte inflatie. Slechte inflatie is inflatie die wordt opgelegd en niet rechtvaardig in de economie terugvloeit. Belastingen (zoals importheffingen) en hogere grondstofprijzen zijn hier voorbeelden van. Goede inflatie is bijvoorbeeld stijging van de lonen. Dit keert via hogere consumptie terug in de economie. Hogere rente als gevolg van goede inflatie is in onze ogen dus positief. Hyperinflatie door hogere olieprijzen niet. Vooralsnog is er goede inflatie in beperkte mate.

…en zelfs goed is voor beleggers

De bomen groeien niet tot aan de hemel en zelfs aan de langste bull markten komt eens een eind. En dan wil je dat de centrale bank kan ingrijpen en de rente kan verlagen. Het gevaar in de afgelopen tijd was dat we een sheriff zonder kogels hadden. Door de rente nu geleidelijk te verhogen krijgt de FED en straks de ECB weer ammunitie om in te grijpen als dat nodig. Het dak wordt in de zomer gerepareerd.

Voor beleggers kan er een donkere periode aanbreken. In de laatste lange periode van rentestijging, ongeveer 1965 tot 1982, was het sappelen voor beleggers. Beurzen waren volatiel en kwamen per saldo nauwelijks van hun plaats. In de close-up van de renteposter is dit duidelijk te zien. Dit is slecht nieuws voor indexbeleggers die ter onderbouwing van hun gelijk liegen met statistiek; ze gaan vaak wel dertig jaar terug om hun gelijk te bewijzen. Laat dit nu net de periode zijn waarin de rente van 12% tot nu daalt, kapitaal gratis wordt en zombiebedrijven ontstaan.

In de periode 1965 tot 1982 presteerden actieve beleggers beduidend beter dan de index. Franklin Templeton versloeg op één jaar na de MSCI World index in de periode 1969 (oprichting MSCI) tot 1982. Er is een outperformance van Templeton tot wel 24% in een jaar te zien. Het is ook niet verwonderlijk want index beleggers kopen ook de zombiebedrijven die op lange termijn gesloopt worden door stijgende rente.  In ons bedrijfsarchief bevinden zich waardeloze aandelen van wijlen grootvader Bender. De aandelen aan toonder van Exploitatie Maatschappij Scheveningen en Koninklijke Scholten Honig dienen nu nog als illustere voorbeelden voor beleggers.

Voor actieve beleggers is de rentestijging goed nieuws. Actieve beleggers lezen een balans en kiezen voor bedrijven met een sterke kasstroom en weinig tot geen schuld. Deze bedrijven floreren in een stijgende rente omgeving. Het is in onze ogen niet raar dat bedrijven als Microsoft en Apple veel minder hard geraakt worden in deze correctie. En laten dat nu onderliggend de grootste posities in onze portefeuilles zijn…

Hoewel we nu niet immuun zijn voor de dalingen zien we de toekomst dus positief tegemoet. Zelfs als de economische groei afneemt en de bullmarkt eindigt. Er zullen in elke economische periode bedrijven zijn die beter presteren dan de markt en actieve keuzes maken voor juist die bedrijven zorgt voor een solide performance over de tijd. Vanuit die overtuiging sturen we de portefeuilles zorgvuldig door de turbulentie op de financiële markten. Riemen om voor de turbulentie maar geen zorgen, we storten niet neer en stijgende rente… die maakt straks het verschil!   

JA! GRAAG ONTVANG IK DE VISIE UPDATES