Nadat de gasprijs dinsdag voor het eerst in de geschiedenis door de grens van €100 per megawattuur (MWh) ging, werd woensdagochtend het recordniveau van €162 aangetikt. Nota bene Vladimir Poetin moest er met bezwerende woorden aan te pas komen om de prijs te laten zakken, naar iets onder de €90.

De Russische president meldde dat zijn land de gaslevering aan Europa verhoogt en dat het klaar staat om de markt te stabiliseren. Daarmee keerde ook enigszins de rust terug op de aandelen- en obligatiemarkten. Maar de dreiging van een hogere energierekening voor zowel consumenten als bedrijven is daarmee nog lang niet uit de lucht. Voor het Nederlandse bedrijfsleven was het al reden om bij het demissionaire kabinet aan te dringen op compensatieregelingen.

De prijsexplosie lijkt vooral een gevolg van het krachtige economische herstel na de coronacrisis. Wereldwijd stijgt de vraag naar gas en het aanbod kan dat niet bijbenen. Door het koude voorjaar zijn voor de komende winter weinig gasvoorraden aangelegd. De Europese gasproductie ligt ook lager dan eerder, door uitgesteld groot onderhoud aan Noorse gasvelden. Opgeteld bij de gemarginaliseerde Groningse gasproductie is in Nederland helemaal sprake van een perfect storm.

Leveringszekerheid

Nederland werd in korte tijd netto-importeur van gas en dat gaat niet in de koude kleren zitten. De Tweede Kamer stelde dinsdag een panel van experts in, dat gaat kijken naar een grotere leveringszekerheid. Maar intussen lijkt een fors hogere energierekening volgend jaar onvermijdelijk. Twee weken geleden maakte het kabinet nog €500 miljoen aan (extra) btw-inkomsten vrij om deze verwachte stijging gedeeltelijk te compenseren, maar het is nog maar de vraag of dat toereikend is.

De turbulentie op de gasmarkt valt samen met algehele nervositeit op de financiële markten, na een jaar waarin het ene beursrecord het andere opvolgde. Na een jaar vol beursrecords doemen onzekerheden op en dat maakt beleggers terughoudend. Centrale bankiers zijn voorzichtig bezig met het afbouwen van de steunprogramma’s die tijdens de coronacrisis werden opgetuigd. Het demissionaire kabinet werkt aan een plan om de fors gestegen gasprijs te compenseren. Maar de verdeling van dag geld kan nog wel eens complexe dilemma’s opleveren.

Evergrande

Het zijn dilemma’s die waarschijnlijk in het niet vallen bij die van de Chinese president Xi Jinping. Die heeft besloten de vastgoedreus Evergrande zelf niet te redden. Wel stelde hij een soort backstop in – “we’ll do whatever it takes” – om te voorkomen dat de Chinese huizenkoper de nadelige gevolgen ondervindt van een eventueel faillissement. Daarmee ontstond weer wat stabiliteit in de Chinese onroerendgoedmarkt, zoals je van een ouderwetse Communistische Partij mag verwachten. Maar toen de rust wat leek weergekeerd bleken meer vastgoedbedrijven met grote schulden te kampen.

De relatief kleine Chinese projectontwikkelaar Fantasia bleek niet in staat om een obligatielening van ruim $200 miljoen af te lossen. Een faillissement lijkt daarmee bijna onafwendbaar. Waarnemers in de sector maken zich zorgen over de mogelijke gevolgen van de Evergrande-crisis voor de groei van de Chinese economie. Volgens schattingen van analisten is de vastgoedsector in China goed voor maar liefst 15% van het bruto binnenlands product. Veel Aziatische hoogrentende obligatiefondsen worden ook gedomineerd door Chinese vastgoedontwikkelaars.

Van crisis in crisis

Net nu de coronacrisis wat beheersbaar lijkt te worden en de samenleving steeds verder open kan, zorgen de Evergrande-crisis en de wereldwijde gasprijs voor nieuwe onrust. Het geeft maar weer eens aan hoe belangrijk het is om vooral de lange termijn in de gaten te houden, ook als belegger. Als de wereld te afhankelijk wordt van Vladimir Poetin en Xi Jinping, berg je dan maar. Of liever: kies voor innovatie, vergroening en technologie. Want dát zijn de echte drijvers onder de future earnings.